میزان رطوبت موجود در هوای سالن به طور نظری تعیین کننده حداکثر توان بالقوه تبرید می باشد.

در رطوبت نسبی (RH) پایین و دمای بالا، توان بالقوه تبرید بالاتر می شود.

کارائی سیستم تبرید تبخیری:

این شاخص تعیین کننده میزان تبرید قابل دستیابی یاآن نسبت از توان نظری بالقوه تبرید که قابل دسترسی است می باشد. در عمل،کارایی سیستم های فعلی تبرید بین 50 تا %76 است. در یک سیستم تهویه با کارایی %50 نیمی از توان بالقوه تبرید به دست خواهدآمد. این نسبت های کارایی به آن معنی است که با سیستم های مختلف تبرید تبخیری و در دمای 30تا 40 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی  %50میزان افت دما بین 4تا7 درجه سانتی گراد متغیر خواهد بود.

اهمیت رطوبت نسبی ازآن جهت است که با کاهش مقدار آن در هوای ورودی سالن طیور، میزان تبخیر آب بیشتر بوده، در نتیجه تبرید بیشتری حاصل خواهد شد. یعنی هوای گرم شده، ظرفیت پذیرش رطوبت بیشتری را پیدا می کند و این همان کاهش رطوبت نسبی است. تبخیر آب در مجاورت هوای گرم موجب افزایش رطوبت نسبی و کاهش دمای آن می گردد. به طور سر انگشتی هر سه درجه اختلاف حداکثر دمای روز و حداقل دمای شب، بیانگر دو درجه توان بالقوه نظری تبرید است. به بیان دیگر حداکثر توان بالقوه نظری تبرید معادل 2 به 3 اختلاف حداکثر دمای روز و حداقل دمای شب است. به عنوان مثال اگر حداکثر دمای روز 35 درجه سانتی گراد و حداقل دمای شبانه 22 درجه سانتی گراد باشد، اختلاف این دو رقم 13 درجه سانتی گراد بوده، به طور نظری حداکثر توان بالقوه تبرید حدود 5/8 درجه سانتی گراد می باشد. با کارایی%50 سیستم تبرید، انتظار می رود قدرت تبرید حدود 4 درجه سانتی گراد بوده و دمای هوای واردشده تا 31 درجه سانتی گراد کاهش یابد. در صورت کارایی  %75افت دمایی حدود 6 درجه (کاهش دمای محیط تا 29درجه سانتی گراد) مورد انتظار می باشد.

در صورت تکمیل پوشش پر طیور، سیستم تبرید تبخیری بایستی به محض صعود دما به محدوده 26تا29 درجه سانتی گراد، یا در فاصله مطمئنی از بروز اولین نشانه های استرس گرمایی در طیور،آغاز به کار کند (دستی یا اتوماتیک). سیستم تبرید تبخیری با حرارتی که از خارج به داخل وارد می شود، به نحو مطلوبتری قادر به مبارزه می باشد، تا انرژی گرمایی عظیمی که قبلا در داخل سالن ایجاد و مستقر شده است.

چگونگی استفاده بهینه از تبرید تبخیری در سالن نگهداری طیور:

عملکرد مطلوب این سیستم بستگی به سه عامل طراحی، نصب و مدیریت صحیح دارد. مهمترین نکته، تطابق مساحت پد مرطوب با ظرفیت هوا کش ها می باشد. به نحوی که با حداکثر کارایی تبرید حاصل شده، فشار ساکن درون سالن به 0/10اینچ نرسد. هر چه سرعت عبور هوا از داخل پد کمتر باشد، مقدار رطوبت بیشتری برداشت شده،کارایی تبرید افزایش یافته و فشار ساکن در دو طرف پد کمتر خواهد بود. افزایش سرعت عبور هوا از میان پد به معنی کارایی کمتر تبرید و افزایش اختلاف فشار ساکن می باشد. افت فشار ساکن در دو طرف پد، به فشار ساکن داخل سالن افزوده شده موجب افزایش بار وارد بر هواکش ها و کاهش ظرفیت آنها می گردد. ارقام مربوط به کارایی و ظرفیت پد، با سرعت مشخص عبور هوا و افت فشار ساکن متقاعب آن که به مقاومت هوا و مساحت پد نیز بستگی دارد، تعیین می شود. رایج ترین خطا هنگام نصب سیستم تبرید تبخیری،کافی نبودن مساحت پدهای مرطوب می باشد. این حالت عموما موجب فشار ساکن زیاد و بروز تغییرات نامطلوب در ظرفیت هواکش ها، سرعت جریان باد و تبرید می گردد.

فرمول تعیین مساحت پد مرطوب به شرح ذیل است:

سرعت عبور هوا از پد (fpm) / مجموع ظرفیت هواکش ها (cfm) = مساحت پد مرطوب (ft)

همانگونه که قبلا ذکر گردید، میزان سرعت عبور هوا در پد، بر اساس حفظ فشار ساکن در حدود 0/1 0اینچ و تبرید کا رآمد می باشد. مساحت کم سبب افزایش اختلاف فشار ساکن و کاهش ظرفیت هواکش ها به کمتر از رقمی که در محاسبات استفاده شده می گردد. در صورت کاهش ظرفیت هواکش ها هنگام تهویه تونلی، تبرید مورد نظر به دست نخواهد آمد.

نکته دیگر آنکه سیستم در ابتدا براساس داده های مشخص و اطلاعات پایه (برای فشار ساکن موجود و کارایی مشخص) طراحی می گردد. این امر بیانگر استانداردهای سیستم در بهترین شرایط می باشد. با افزایش عمر سیستم،گرد و غبار، جلبک و مواد معدنی رسوبی در آن جمع شده، در بهترین شرایط هم به طور ناخواسته کارایی سیستم حتی به میزان کم کاهش یافته، فشار ساکن نیز به همان میزان افزایش می یابد. به همین دلیل بهتر است تا در طراحی، تعیین حداقل نیاز و انتظارات از سیستم، موضعی محافظه کارانه اتخاذ گردد.

نگهداری از سیستم تبرید تبخیری:

حصول بیشترین بهره از سیستم تبرید تبخیری مستلزم باز بودن مسیر عبور آب و هوا می باشد. باز نگه داشتن مسیر های آب شامل مراحل مختلفی است که بسته به نوع سیستم و مشخصات فنی آن عبارتند از پاکسازی، تعویض فیلترها، تمیز کردن لخته های کثافات و تدارک روش هایی برای پیشگیری از رشد جلبک چشمه های عبور هوا نیز از آسیب لخته های ناشی از رشد جلبک ها و یا رسوب مواد معدنی در امان نبوده و روش های پیشگیری برای جلوگیری از بروز آن اتخاذ گردد. همچنین توجه به دو نکته ابتدایی در کاربرد سیستم پد مرطوب بسیار مفید می باشد. اول این که دوره های روشن خاموش سیستم تبرید تبخیری تا حد امکان طولانی در نظر گرفته شود. این کار موجب می گردد تا پدها در دوره تبرید، به طور یکنواخت مرطوب باقی بماند. ثانیا پدها در طول شب بایستی کاملا خشک شوند. برای این کار باید در حالی که هواکش ها هنوز کار می کنند، جریان انتقال آب قطع شود. این کار باعث پیشگیری از رشد جلبک در سیستم می گردد. همچنین ثابت شده اگر در طول شب حداقل چند هواکش جریان تهویه تونلی را همچنان برقرار سازند، جوجه ها در مقابل گرمای روز بعد توان مقاومت بیشتری خواهند داشت

توصیه هایی درباره سرعت هوا:

محل هایی در یک سالن پرورش وجود دارند که سرعت هوای خاصی در آنجا مدنظر می باشد. به عنوان مثال سرعت هوای ورودی خیلی پایین ممکن است موجب اختلاط نامناسب هوا در زمستان و یا سرمای ناکافی در طی ماه های گرم گردد. سرعت بسیار بالای هوای ورودی ممکن است با تحمیل فشار روی فن های مکنده موجب کاهش قابلیت جابجایی هوای آنان شود. ارقام لیست شده در جدول 5-2 برآورد مقدار سرعت هوای مورد نیاز در مناطق مختلف سالن در طی اوقات مختلف سال می باشد. سرعت سنج هوا نباید به عنوان تنها مبنا برای تعیین مقدار مناسب هوای قابل جابجایی استفاده شود .اگر طیور از نزدیک تحت نظر قرار گیرند اجازه خواهند داد که بدانید مقدار جابجایی هوا خیلی زیاد و یا ناکافی می باشد. اگر در جایی جابجایی زیاد هوا وجود داشته باشد،  طیورها از آن منطقه دور خواهند شد. اغلب این حالت در طول ماه های زمستان هنگامی که از فن های مکنده هوا برای جوجه مرغ ها استفاده می گردد دیده می شود. در طی تابستان اگر پرندگان هوای جابجا شده کافی بدست نیاورند، ممکن است در مناطقی که جابجایی هوا افزایش می یابد مثل نزدیک فن های در حال کار یا نزدیک پنجره های باز ازدحام نمایند.