چرا ایجاد یک خلاء مختصر مهم است ؟
هر چقدر میزان خلاءء بیشتر باشد تاثیر باد خارج از سالن بر هوای سالن کمتر خواهد شد. در این راستا این مرغدار است نه باد که تصمیم گیرنده اصلی در مورد میزان هوای ورودی به سالن می باشد. دومین دلیل این است که با ایجاد یک خلاءء مختصر امکان، کنترل چگونگی ورود و مسیر حرکت هوا در داخل سالن فراهم می شود. در سیستم تهویه عرضی خلاء، مختصر هوا را با مقداری سرعت (حرکت) به درون سالن می کشد. چون هوا حرکت می کند، می توان آن را به هر سمتی هدایت کرد. این مسئله ممکن است خیلی معنی دار به نظر نرسد، اما در حقیقت ضمن به حداقل رسانیدن کوران روی سر جوجه مرغ ها موجب تقلیل چسبندگی بستر و کاهش هزینه سوخت سالن های نگهداری طیور می گردد.
اندازه گیری خلاء بوجود آمده در سالن توسط مانومتر به کنترل مناسب تهویه کمک می نماید. زیرا اثر بخشی این سیستم بستگی تام به تطبیق مناسب فن های تخلیه کننده با ورودی های هوا به منظور ایجاد مکش در سطحی معین دارد (0/05 تا0/1 اینچ آب). در چنین فشاری، هوا به آن اندازه مکیده می شود که از ورودی ها با سرعت کافی به سمت فن ها رانده شود. ورود مناسب هوا باعث سقوط آن به کف سالن، جذب بوها، رطوبت و خروج آن می گردد. اگر فشار تخلیه هوا (مقدارخلاءسالن)کم باشد ارتباط بین فن ها و ورودی های هوا از بین می رود و در نتیجه هوای وارد شده به طرف کف سالن پایین نمی آید و از بالای سر پرندگان به آرامی حرکت کرده و بدون جذب رطوبت و بو از سوی دیگر خارج می شود. اگر فشار ساکن بالا باشد مقدار مکش زیاد است و در نتیجه هوای ورودی به سرعت در طول سقف حرکت کرده و فقط مقدار کمی ازآن به سمت بستر می آید که اثر آن فقط ایجاد گردوغبار و انتشار ذرات هوای کهنه می باشد. در طی فصل زمستان که هوای بیرون خیلی سنگین تراز هوای گرم داخل سالن های نگهداری طیور است (هوای گرم به سمت بالا رفته و هوای سرد به سمت پایین متمایل است)، وقتی که جریان هوای سرد با سرعتی کم از پنجره وارد سالن های نگهداری طیور می شود، به سرعت به طرف کف سالن های نگهداری طیور حرکت می نماید. با سرد نمودن هوای محیط پرنده منجر به کاهش عملکرد و نیز افزایش حساسیت آنها به بیماری ها می گردد. علاوه بر آن هوای سرد قابلیت خیلی کمی برای حفظ و حمل رطوبت دارد و در نتیجه نمی تواند هیچ رطوبتی را از بستر سالن های نگهداری طیور تقلیل دهد. این پدیده موجب چسبنده بودن بستر می شود.
با وجود آوردن یک خلاء مختصر در داخل سالن هوای بیرون به داخل سالن، پرتاب شده و این پرتاب باعث انتقال آن به مرکز سالن می گردد. هوای سرد در طی پرتاب به طرف مرکز سالن، با هوای گرم موجود در سالن مخلوط شده وکمی گرم می گردد. به ازاء هر ثانیه که این توده هوا در سالن حضور داشته باشد دمای آن افزایش می یابد و این افزایش دما خود باعث بالا رفتن توانایی جذب رطوبت در آن می شود. توانایی جذب اندک رطوبت به تدریج افزایش یافته و هوا به قابلیت جذب فوق العاده رطوبت می رسد. هنگامی که هوا به طرف کف سالن های نگهداری طیور حرکت می نماید، دمای بالا و قابلیت جذب فراوان رطوبت باعث گرم نگه داشتن پرنده ها و خشک شدن بسترمی گردد.
فشار منفی و سرعت ورود هوا:
همان گونه که قبلا ذکر گردید نکته کلیدی اطمینان از اختلاط مناسب هوا در فصل زمستان میزان سرعت ورود هوا به داخل سالن می باشد. اگر هوا خیلی آهسته به داخل سالن کشیده شود به سمت پایین سقوط کرده و باعث کیکی شدن و کوران هوا در بستر می شود. بهتراست این گونه تصور شود که چون هوای خارج سالن های نگهداری طیور همانند یک سنگ سرد است، باید آن قدر سریع به داخل پرتاب شود که تا وسط سالن هدایت گردد. اگر هوا بتواند در طول این مسیر طولانی در قسمت بالا باقی بماند و سقوط نکند به اندازه کافی گرم خواهد شد که هنگام تماس با طیور آنها احساس سرما ننمایند. سرعت ورود هوا به داخل سالن های نگهداری طیور بستگی به خلاء موجود در سالن دارد.خلاء بیشتر موجب سرعت بیشتر ورود هوا به سالن و اختلاط بهترآن با هوای داخل سالن های نگهداری طیور می شود. مقدار خلاء داخل سالن می تواند با محدود کردن ورودی های هوا تغییر یابد. با کمتر باز بودن آن ها میزان خلاء افزایش یافته و هوا به داخل سالن سریعتر کشیده می شود.
این پدیده را می توان توسط لوله مقوایی میان یک حوله کاغذی بهتر به نمایش گذاشت. اگر شما لوله مقوایی را بر روی دهانتان قرار داده و از داخل آن تنفس نمایید، یک خلاء مختصر توسط مکش ریه هایتان ایجاد خواهد شد. ریه های شما همچون یک فن عمل کرده و هوای داخل لوله را خواهد کشید. با قراردادن دست خود در انتهای لوله شما دهانه ورود هوا را محدود می نمایید. این وضعیت شبیه بستن ورودی های هوا می باشد. با محدود شدن دهانه ورود هوا سطح خلاء جـــزیی ایجاد شده افزایش یافته و سرعت ورود هوا به داخل لوله نیز زیاد می گردد. قراردادن انگشتان بر روی قسمت انتهایی یک شلنگ آب به منظور پرتاب شدن جریان آب به فاصله ای بیشتر نیز از همین اصل اما بطور عکس پیروی می نماید.
هوا برای رسیدن به وسط سالن قبل از اینکه به کف سالن سقوط نماید، نیاز به سرعتی معادل حداقل 600فوت در دقیقه (180متر در دقیقه یا یازده مایل در ساعت) دارد. این سرعت می تواند با ایجاد یک فشار ساکن 0/05 اینچی حاصل شود.
ممکن است 11مایل (17کیلومتر) در ساعت سرعت زیادی برای جابجایی هوا به نظر برسد اما هوای وارد شده به سالن نمی تواند مدت زمان طولانی با این سرعت پیش برود. به محض اینکه هوا وارد سالن می گردد از سرعت آن کاسته می شود. زمانی که هوا به وسط سالن می رسد سرعت آن مشخصا به 1مایل (5/1کیلومتر) در ساعت یا کمتر خواهد رسید . به دلیل گرمتر شدن هوای ورودی، این هوا حتی با سرعت 1مایل (5/1کیلومتر) در ساعت نیز برای پرندگان استرس زا نخواهد بود
ورودی های متناسب با فن ها:
بدست آوردن فشار ساکن مناسب کار سختی نمی باشد.کلید آن هماهنگ کردن مقدار باز بودن ورودی های هوا با تعداد فن های مکنده در حال چرخش است . باز بودن بیش از حد ورودی ها مانع از کسب نیروی کافی هوا برای اختلاط مناسب می شود. باز بودن خیلی کم ورودی ها از کشش هوای کافی به داخل توسط فن ها ممانعت می نماید. برای هر فن 36 اینچی (90سانتیمتری) تقریبا 10تا20 فوت مربع (1تا2متر مربع) سطح ورودی هوا لازم می باشد. ممکن است این اندازه زیاد به نظر برسد اما باید توجه داشت که یک درز یا شکاف معمولی 1اینچی (5/2سانتیمتری ) روی دیوار جانبی یک سالن 400 فوتی (120متری)، معادل بیش از 32فوت مربع (3متر مربع) ورودی هوا ایجاد می نماید.
بیشتر سالن های پرورش طیور، حتی جدید ترین آنها حداقل 15تا30فوت مربع (5/4تا9مترمربع) شکاف و رخنه باز دارند. برای بیشتر پرورش دهنده ها ایجاد فشار ساکن توسط چرخش یک فن با این روزنه های باز مشکل بوده اما غیر ممکن نیست . اگر پنجره ها بیشتر باز باشند ورود هوا بیش از اندازه ای است که فن ها بتوانند آن را با سرعت کافی به نحوی که تا وسط سالن های نگهداری طیور منتقل گردد بکشند . در این حالت هوای وارد شده چند فوت (تقریبا یک متر) بعد از پنجره در حالی به کف سالن سقوط می نماید که صرفا اندکی گرمتر و خشک تر از زمان ورود گردیده است . مشکل اساسی در سیستم تهویه عرضی در صورت استفاده از پنجره یا پرده جانبی به جای ورودی های هوا مواجه شدن با تهویه از میان یک شکاف خیلی کوچک (5/2سانتیمتری یا کمتر) است چرا که هوا باید از یک شکاف افقی بین دیوارهای جانبی و لبه های فوقانی پرده یا پنجره وارد گردد. هوایی که ازاین طریق وارد می شود به دلیل چگونگی نصب پنجره بر روی دیوار برروی لبه بالایی قسمت باز پنجره سوار می گردد. در یک سالن با بستن پنجره ها و روشن کردن یک جفت فن، با نگاه کردن به غبار روی کابل باز و بسته کردن پنجره ها می توان ورود هوا را مشاهده و حتی سرعت آن را به طرف کف حس کرد . در نتیجه بسیار مشکل است که از یک شکاف پنجره به عنوان ورودی هوا استفاده نمود مگر این که پنجره 5 سانتیمتری یا بیشتر باز باشد . البته این تردید وجود دارد که بیشتر باز کردن پنجره بتواند فشار ساکن مناسب را به وجود آورد.یک راه حل، روشن کردن فن های بیشتر می باشد تا بتوان خلاء بزرگتری را ایجاد نمود . این عمل موجب می شود تا هوا با سرعت کافی وارد شده و بتواند قبل از سقوط به وسط سالن برسد. امادر بیشتر مواقع، روشن کردن بیش از نیاز فن ها باعث ایجاد درجه حرارت پایین تر و یا استفاده از سوخت بیشتر می گردد.
تنها راه برای احتراز از این مشکلات استفاده از ورودی های مناسب هوا می باشد چرا که از ورودی ها می توان هم برای محدود نمودن ورود مقدار هوا و هم هدایت هوای ورودی به دور از طیور استفاده نمود . ساخت و نصب ورودی های ساده امری دشوار نیست. تمام آن چیزهایی که مورد نیاز است عبارت است از یک سوراخ کوچک مستطیل شکل در دیوار همراه با یک تخته در عرض آن که باد سرد مستقیم را به طرف سقف هدایت نماید. تعداد ورودی های مورد نیاز بستگی به ابعاد آنها و نیز تعداد فن های موجود در سالن دارد. همان طور که قبلا ذکر گردید حدود 10تا20فوت مربع (حدودا 1تا2 مترمربع) فضای ورودی در قبال هر فن تخلیه کننده 36اینچی یا90سانتیمتری (30تا40 فوت مربع معادل 2.5 تا 4متر برای هر فن 48اینچی یا 120سانتیمتری)مورد نیاز است.
ملاحظاتی در زمینه ساخت و نصب ورودی های هوا:
ورودی های هوا باید تا حد امکان نزدیک سقف نصب گردند زیرا فاصله زیاد ورودی هوا تا سقف باعث انحراف مسیر مقداری از هوای وارد شده گشته و امکان استفاده بهینه از کل هوای ورودی را کاهش می دهد. علاوه بر آن فاصله زیاد ورودی هوا تا سقف سرعت هوای ورودی را در هنگام صعود به طرف سقف کاهش داده و به دنبال آن هوای وارد شده سرعت لازم تا کشیده شدن به وسط سالن را نخواهد داشت. ورودی های هوا باید به گونه ای طراحی و نصب گردندکه ضلع پایین آنها هنگام باز شدن به داخل دیوار وارد شود. زیرا در غیر اینصورت اولا زاویه ورود هوا به سالن بسیار بسته بوده و هوای ورودی تقریبا به صورت مستقیم به سقف برخورد کرده و بلافاصله به سمت بستر منحرف خواهد شد.
ثانیا در صورت نصب ورودی به شکلی که ضلع پایین آن بر روی دیوار ثابت باشد هنگام بازکردن در دو طرف آن فاصله ای در امتداد اضلاع کناری با دیوار پدید می آید که از این فضا مقدار زیادی هوا وارد سالن می گردد که در کنترل ما نبوده و به طرف بستر متمایل می شود ضمن اینکه از مقدار و سرعت هوای داخل شده از دهانه ورودی هوا نیز می کاهد.
آن قسمت از سقف که در مقابل دهانه ورودی هوا قراردارد باید کاملا صاف و بدون مانع باشد . زیرا هوای وارد شده باید سریعا در مجاورت سقف به وسط سالن کشانیده شود و در صورت وجود هر گونه مانع ، به آن برخورد کرده و منحرف خواهد شد.
به منظور رفع این موانع باید بر روی آنها و در مسیر هوای ورودی صفحه صافی کشیده شود تا این مشکل بر طرف گردد.
ورودی های هوا باید به گونه ای طراحی و ساخته شوند که قادر باشند هوای ورودی را در طی ماه های گرم مستقیما به طرف پرندگان جهت دهند.