اصطلاح چربی و روغن به ترکیب اسید چرب با گلیسرول اشاره دارد.
اسیدهای چربی که با گلیسرول پیوند ندارند را اسید چرب آزاد می نامند. چربی ها به عنوان منبع تامین کننده انرژی در جیره غذایی طیور مطرح اند و بالاترین سطح انرژی قابل سوخت ساز را در بین سایر مواد غذایی دارند. علاوه بر تامین انرژی افزودن چربی در جیره طیور موجب بهبود جذب ویتامینهای محلول در چربی، بهبود خوش خوراکی، تغلیظ جیره و بهبود کیفیت پلت در خوراک طیور و همچنین موجب کاهش سرعت عبور مواد غذایی در دستگاه گوارش طیور خواهد شد از این رو موجب بهبود قابلیت هضم سایر اجزاء جیره طیور نیز میشود.
سطح انرژی قابل متابولیسم چربیها تحت تاثیر طول زنجیره کربنی اسید چرب، تعداد پیوند دوگانه، تعداد، نوع و محل قرار گیری اسیدهای چرب بر روی گلیسرول، سایر اجزا جیره، مقدار چربی در جیره، سن، جنس وگونه طیور بستگی دارد.
در طیور ترکیب چربی لاشه تحت تاثیر چربی جیره غذایی میباشد. قابلیت هضم ظاهری اسیدهای چرب غیر اشباع در سنین اولیه بالاتر از قابلیت هضم ظاهری اسیدهای چرب اشباع است. براساس اطلاعات به دست آمده از عملکرد جوجه ها، پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی روغن عملکرد بهتری در مقایسه با پرندگان تغذیه شده با جیره بدون روغن دارند و افزودن چربی به جیره طیور موجب بهبود و تغییر در کیفیت لاشه پرنده خواهد شد.
چربی ها مواد آلی محلول در حلال آلی غیر قطبی (نظیر اتر و کلروفرم) و غیر محلول در آب می باشند که به چهار گروه، ساده، ترکیبی، مشتق شده و ترپنوئیدها تقسیم بندی می شوند.
چربیهای ساده عبارتند از استر اسیدهای چرب با برخی الکلها از جمله گلیسرول و یا کلسترول. چربی های ساده را می توان به سه گروه تری گلیسرل، استروئیدها و واکسها تقسیم بندی نمود. تری گلیسریدها عبارتند از استر اسید چرب با گلیسرول که بیش از 90 چربی موجود در جیره طیور را شامل میشود. استروئیدها چربی های غیر قابل صابونی اند که در حضور دما و قلیا هیدرولیز نمیشوند و از این رو از اسیدهای چرب آنها صابون تولید نمیشود. استرئول های بیشترین استرئوید موجود در طبیعت است که کلسترول استروئید اصلی بافت حیوانی است (Ferreira, 1999). واکس ها استر اسید چرب با الکل های بلند زنجیراند که در طبیعت به عنوان پوشش محافظتی از برگ، ساقه، پوست، حشرات، پر، مو و موم زنبور عسل کاربرد دارند. آنها ارزش تغذیه ای ندارند و به شدت آبگریز بوده و توانایی هضم در شیرابه گوارشی طیور را ندارد (Ferreira, 1999).
چربی های ترکیبی عبارتند از استر دو اسید چرب با یک گروه شیمیایی دیگر از قبیل کولین یا سرین. مهمترین گروه این ترکیبات عبارتند از فسفولیپیدها که حاوی فسفر در ساختار چربی اند و یا گلایکو لیپدها که حاوی قند در ساختار چربی اند (Leeson & Summers, 2001).
چربی های مشتق شده عبارتند از استر اسیدچرب، گلیسرول و الکل ناشی از تجزیه سایر چربی ها (Ferreira, 1999).
ترپنوئید محصول از تکرار واحدهای ایزوپرن میباشد این گروه شامل کاروتنوئید، گزانتوفیل، ویتامین A، ویتامین K میباشد (Ferreira, 1999).
طیور توانایی ساخت تمام اسیدهای چرب را نداشته و از این رو به برخی اسیدهای چرب ضروری گفته میشود. لینولئیک اسید (18:2) و لینولنیک اسید (18:3) به عنوان متابولیت های ضروری شناخته شده اند با این حال اسید لینولئیک اسید تنها اسید چرب ضروری است که بایستی از طریق غذا تامین شود (National Research Council, 1994).
افزایش طول زنجیره کربنی اسید چرب موجب افزایش نقطه ذوب اسید چرب و افزایش تعداد پیوند دوگانه موجب کاهش نقطه ذوب اسید چرب میشود. اسیدهای چرب ترانس نقطه ذوب بالاتری نسبت اسیدهای چرب سیس دارند. هرچه طول رنجیر اسید چرب بلندتر و تعداد پیوند دوگانه کمتر باشد محلول بودن آن در آب کمتر میباشد. توجه به ویژگیهای اسید چرب هر منبع چربی از جمله طول زنجیره کربنی، تعداد و موقعیت باند دوگانه ضروری بوده زیرا شاخص ها بر میزان قابلیت هضم و در نتیجه بر میزان انرژی قابل سوخت و ساز حاصل از روغن تاثیر به سزایی خواهد داشت.