عدم تعادل الکترولیت ها:

 عدم تعادل الکترولیت ها باعث اسیدوز- آلکالوز می شود و گاهی نیز در سوخت و ساز اسیدهای آمینه تاثیر می گذارد. تعادل الکترولیت ها در بدن تحت تاثیر جیره است. بعضی مواقع در بدن طیور یون هیدروژن تولید می شود و باعث اسیدی شدن محیط می گردد. همچنین میزان کار کلیه نیز بر تعادل الکترولیت ها موثر است. علاوه بر این تنفس نیز بر روی تعادل موثر بوده و اگر تنفس تند و شدید باشد باعث آلکالوز می شود. میزان نیاز به یون ها از جمله کلسیم، فسفر و منیزیم و پتاسیم در جیره طیور مشخص است ولی در مورد تعادل آن ها که چه نسبتی باید بین آن ها باشد هنوز قطعی نیست. مقدار یون های

Na, K, Cl بر حسب میلی اکی والان بر کیلوگرم بیان می شود که از این سه یون به عنوان آنیون و کاتیون بحث می شود که مقدار مطلوب آن ها 350meq/kg است که باعث تعادل در بین آنیون ها و کاتیون های بدن از نظر فیزیولوژیکی می شود و کوچکترین تغییر در این تعادل مرگ حیوان را به همراه خواهد داشت. به عنوان مثال PH بدن در حالت تعادل 4/7 می باشد. پس بدن مکانیسم هایی را اعمال می کند که این سیستم ها نتوانند درست کار کنند و در نتیجه بدن طیور دچار اسیدوز یا الکالوز می شود.

 

در جوجه های جوان اگر عدم تعادل در جیره طیور اعمال شود، منجر به پیچ خوردگی مفصل زانو طیور می شود به خصوص در مواقعی که اسیدوز یا اسیدوز متابولیکی ایجاد می شود. اگر NH4Cl در جیره طیور اضافه شود باعث ایجاد اسیدوز و افزایش TD می شود و همچنین اگر نسبت سدیم به پتاسیم افزایش یابد باعث افزایش TD  می‌شود. عدم تعادل الکترولیت ها می تواند در سوخت و ساز اسیدهای آمینه به خصوص اسیدهای آمینه بازی (آرژنین و لیزین) تاثیر گذارد. علاوه بر این اگر تعادل الکترولیت ها در جیره طیور متناسب نباشد، اثر متقابل بین آرژنین و لیزین نیز تشدید خواهد شد و روی سوخت و ساز اسیدهای آمینه و رشد حیوان تاثیر می گذارد و خصوصاً در طیور تخم گذار آلکالوز تنفسی به وجود می آید. یعنی در اثر تنفس زیاد، یون بیکربنات خون کاهش یافته که این امر باعث کاهش CO2 در بدن مرغ می شود و در نتیجه پوسته تخم مرغ نازک می شود که روند تولید پوسته تخم مرغ به شرح زیر است:

 

H2O +  CO2                   H2CO3                H+ + HCO3-HCO3 + Ca               CaCO3

 تعادل الکترولیت ها:

 برای تعادل الکترولیتی گاهی اوقات از بیکربنات کلسیم استفاده می شود ولی بیکربنات کلسیم بر روی الکالوز تنفسی تاثیری ندارد ولی در بعضی مقالات به اثر بیکربنات کلسیم به آلکالوز اشاره شده است که می تواند تاثیر داشته باشد. اگر در مرغ های تخم گذار فسفر زیادی داده شود. باعث آلکالوز تنفسی می شود و هر عاملی که باعث افزایش سرعت تنفس باشد، باعث ایجاد آلکالوز می شود که اگر آلکالوز شدید باشد باعث مرگ حیوان می شود. الکترولیت هایی که بیشتر مورد بحث هستند عبارتند از: (-K+ + Na+ -Cl). اگر چه بعضی الکترولیت های دیگری از جمله mg مورد توجه قرار می گیرد.

 برای حفظ PH یا حفظ یکنواختی بدن طیور باید تعادل بین آنیون ها و کاتیون ها برقرار شود. عدم تعادل باعث اختلال در سوخت و ساز اسیدهای آمینه به خصوص اسیدهای آمینه بازی می شود.

 اسیدهای آمینه بازی بیشتر آرژنین و لیزین هستند که دارای دو عامل NH2 هستند در موقع عدم تعادل تجمع اسیدهای آمینه بازی در بافت ها زیاد می شود مثلاً وقتی مقدار پتاسیم کم است. میزان لیزین در بافت ها افزایش می یابد. از این رو زیادی لیزین ناشی از کمبود پتاسیم منجر به کاهش رشد می شود. چون در اثر لیزین اضافی مقدار بیشتری آرژنین درکلیه حیوان تجزیه و دفع می شود.

 پروتئین های مختلف باعث سطوح متفاوتی از آنیون- کاتیون می شوند. در نتیجه پروتئین ها باعث به هم خوردن تعادل آنیون- کاتیون شده که می توان با اضافه کردن نمک آن را به حالت تعادل رساند بنابراین اگر اضافه کردن یک منبع پروتئینی در جیره طیور باعث به هم خوردن تعادل گردد، می توان با اضافه کردن مکمل به جیره طیور آن را به تعادل رساند.