بستر در مرغداری یکی از اجزای مهم پرورش است زیرا در طول سن جوجه بیشترین تماس را با آن دارد با این حال کمتر به اهمیت آن توجه می شود.

نویسنده: سعید مصلحی

بستر در مرغداری یکی از اجزای مهم پرورش است زیرا در طول سن جوجه بیشترین تماس را با آن دارد با این حال کمتر به اهمیت آن توجه می شود.

از ویژگی های اصلی بستر قدرت جذب آب آن است . به طور کلی جنس و بافت بستر بایستی به گونه ای باشد که بیشترین توان جذب آب را داشته و در عین حال با داشتن خلل فرج موجب حرکت هوا و تبخیر سریعتر رطوبت مازاد گردد . مدفوع پرنده حاوی بخشهای جذب نشده خوراک ٫ آنزیم ها و ترشحات دستگاه گوارش ٬ میکروارگانیسم های دستگاه گوارش و اسید اوریک است .اسید اوریک در واقع نیتروژن اسیدهای آمینه مازاد است که به شکل اسید اوریک توسط کلیه دفع می گردد . مخلوط شدن این اجزا همراه با فشرده شدن تدریجی آن را تبدیل به لایه ای می کند که بتدریج به دو دلیل هوای سالن را آلوده می کند و از کیفیت آن می کاهد :

۱- تولید گازهای آمونیاک و کربنیک ۲- مصرف اکسیژن هوای سالن

اوره۲ + آلوکسان۲             O2+2H2O+  اسید اوریک۲

گاز کربنیک + آمونیاک2                2H2O + اوره

اسید اوریک دفع شده در ادرار پرنده در اثر تجزیه توسط باکتری ها به گاز آمونیاک و گازCO2تبدیل می شود. این تبدیل نیاز به وجود رطوبت، اکسیژن و دمای بالا دارد. دما، رطوبت بستر وPh بستر بر فعالیت باکتری ها و آنزیم های موجود در باکتری ها که این واکنش را هدایت می کنند موثر می باشند. اسید اوریک ابتدا توسط آنزیم باکتریایی یوریکاز به اوره و آلوکسان تبدیل می شود و اوره نیز توسط آنزیم باکتریایی اوره آز به آمونیاک و گاز کربنیک تجزیه می شود و در حین این عمل اکسیژن سالن نیز مصرف می گردد. گاز آمونیاک در مجاورت مخاط مرطوب بینی چشم و مجاری تنفسی به یون آمونیوم با بار مثبت تبدیل شده و به مجاری بینی چشم و مجاری تنفسی آسیب وارد می کند. گاز آمونیاک بخصوص زمانیکه در سطح پوست و مخاط با رطوبت ترکیب می شود خاصیت قلیایی و سوزاننده داشته و مشکلات زیادی برای سطوحی که با آنها در تماس است بوجود می آورد. حداکثر مجاز گاز آمونیاک در هوای مرغداری 25 قسمت در میلیون  ppm است. اثرات منفی آمونیاک بر سلامتی پرنده از غلظت ppm ۱۰  شروع می شود زمانی که مقدار آن به 50 قسمت در میلیون ppm برسد وزن جوجه گوشتی تقریبا 210 گرم در 49 روزگی کاهش می یابد. بر اساس آمار منتشره از طرف مرکز خدمات آمار کشاورزی آمریکا در سال 2011 گاز آمونیاک موجب افت وزن حدود 50 گرم برای هر قطعه جوجه گوشتی در آمریکا می گردد. به علاوه عارضه درماتیت کف پا و سوختگی سینه و افت کیفیت لاشه و افزایش ضایعات محصول از دیگر عوارض و خسارات گاز آمونیاک برای سالن مرغداری است .

بخش زیادی از تهویه مورد نیاز در سالن های مرغداری به منظور خروج گازهای سمی ( آمونیاک و گاز کربنیک ) و تامین سطح کافی اکسیژن صورت می گیرد. درصورتیکه سطح آمونیاک در هوای سالن کنترل شود نیاز به تهویه کاهش می یابد و به ویژه در زمستان در هزینه سوخت نیز صرفه جویی به عمل می آید. همچنین مشکلاتی مانند سوختگی سینه و درماتیت ( التهاب بالشتک کف پا )کاهش یافته و از ضایعات تولید جلوگیری به عمل می آید .

شرکت تهران مکمل پارس محصول جدیدی با نام آمونگارد معرفی نموده که قادر است گاز آمونیاک سالن را تا ۹۰ درصد کاهش دهد.

دانلود فایل