شترمرغ ها در كليه اقليم ها قابل زيست و نگهداري اند، از اقليم هاي بسيار سرد مانند

آلاسكا تا گرم و خشك مانند صحراي افريقا. اما هرچه به سمت اقليم گرم و خشك پيش برويم كيفيت و كميت محصولات توليدي بهتر خواهد شد. تنها اقليمي كه براي پرورش شترمرغ توصيه نمي شود (علي رغم آنكه در اين اقليم نيز توليد خود را ادامه مي دهد) اقليم گرم و مرطوب ( مناطق شرجي ) است زيرا تأثير منفي بر توليد آن مي گذارد.

شتر مرغ در هواي باراني ماندن زير باران را به رفتن زير سرپناه ترجيح مي دهد.

شترمرغ ها را در طبيعت در انواعي از زيستگاه هاي باز مي توان پيدا كرد. آن ها از مناطق پر بوته و پر درخت دوري جسته و به ندرت در جستجوي سايه برمي آيند.

مقيد كردن و انتقال:

براي گرفتن شتر مرغ به دو كارگر نياز است كه هر يك كنار يكي از پاهاي شتر مرغ ايستاده و آنرا از زير شكم و روي دم نگهدارند. از يك عصاي سركج مخصوص گرفتن گردن براي پايين آوردن سر استفاده مي شود. هنگامي كه منقار به سطح زانو رسيد منقار پايين را با قرار دادن انگشت شست در آن به سمت پايين نگه مي دارند. اين كار مانع برخورد از روبرو با پاهاي شتر مرغ مي شود. شتر مرغ در اين وضعيت براي درمان هايي مانند برچسب زدن، دارو دادن، تزريق، خونگيري و معاينه نگه داشته مي شود.

جعبه هاي مقيد كردن در بعضي از مزارع به كار مي روند اما رضايت بخش نيستند زيرا ممكن است به پوست و پرها صدمه بزنند. هنگام سوار كردن آنها به كاميون، ممكن است هل دادن آن ها از پشت روي سطح شيبدار الزامي شود. شترمرغ هاي بالغ به كاميون هايي نياز دارند كه ارتفاع ديواره جانبي آن ها 2/2 متر بوده و با سايباني از جنس پارچه كنفي يا كرباس براي جلوگيري از آويزان شدن سرو گردن پوشانده شده باشد. كف كاميون معمولاً با ماسه، خاك يا علف و ديواره هاي جانبي با كيسه هاي پرشده از علف براي كم كردن صدمه به پرها و پوست پوشانده مي شوند. پارتيشن هايي نيز داخل كاميون قرار داده مي شوند كه شتر مرغ ها را به گروه هاي 6 تايي تقسيم مي كند و اين كار مانع از دراز كردن پاهاي شتر مرغ و لگد زدن آن ها مي گردد.

شتر مرغ در مزرعه به طور كلي به سه روش نگهداري مي شود كه عبارتند از:

باز

نيمه باز

بسته

در روش باز بايد يكي از دو روش جوجه كشي طبيعي يا مصنوعي نيز انتخاب گردد. در روش بسته همواره جوجه كشي مصنوعي بكار گرفته مي شود.

روش باز:

نياز به زميني بزرگ به وسعت 40 هكتار است. غير از هزينه خريد طیور كه در تمام روش ها معمول است، زمين مهم ترين نياز عمده اين روش است. شتر مرغ ها تا حد امكان نزديك زيستگاه طبيعي شان با حداقل دخالت انسان نگهداري شده و پرورش مي يابند. مزيت اصلي روش باز، كاهش قابل توجه هزينه نگهداري شترمرغ هاي بالغ به مقدار زياد است. همچنين در صورتي كه شترمرغ ها خود تخم هايشان را جوجه كشي كنند، هزينه اي براي اين كار صرف نشده و در نتيجه هزينه هاي توليد بسيار پايين خواهند بود. از معايب اين روش عدم كنترل و شناسايي شترمرغ ها و تخم هاي توليدي است. ميزان مرگ و مير و تلفات به ويژه در ميان جوجه ها به دليل شكار آن ها توسط حيوانات شكارچي بالاست. ضمناً گرفتن شترمرغ ها بسيار مشكل و پرهزينه است.

 روش نيمه باز:

محدوده مورد نياز براي اين روش از 20 تا 60 هكتار متغير است. شتر مرغ‌ها در چراگاه هاي نسبتاً كوچك يا اراضي تقريباً 8 تا 12 هكتاري نگهداري مي‌شوند. آن ها توانايي گردش آزاد در محدوده اي معين را داشته و لذا بخشي از احتياجات تغذيه‌اي آن ها از اين طريق تامين مي شود. محل هاي خوراك دادن بايد نزديك حصاركشي دور چراگاه ايجاد شوند تا قابليت دسترسي به غذا افزايش و اضطراب ناشي از ورود مكرر افراد به داخل چراگاه كاهش يابد. در محيط محصور شتر مرغ هاي نر در طول حصار حركت كرده و حتي هنگامي كه جيره هاي مكمل در اختيارشان گذاشته مي شود، باز هم در علفزار به دنبال علوفه مي گردند كه علت ظاهراً ترجيح علوفه است.

روش بسته:

محوطه مورد نياز براي اين روش به طور معمول كمتر از 20 هكتار است كه به چراگاه هاي كوچكي هر يك به وسعت 2-1 هكتار تقسيم شده است. اين روش به علت نياز كم به زمين مطلوب است. با اين حال دو اشكال اصلي اين روش عبارتند از1ـ هزينه هاي بالاتر خوراك 2ـ هزينه حصاركشي زياد سرمايه گذاري مالي براي هر واحد زمين در اين روش بالاتر از دو روش ديگر است با اين حال مزاياي استفاده از روش بسته بسيار زياد بوده و بر معايب آن غلبه دارد. مهمترين مزيت روش بسته آن است كه كنترل كاملي بر توليد مثل از طريق ثبت دقيق تعداد تخم هاي توليد شده توسط هر شتر مرغ ماده و ميزان باروري و جوجه درآوري وجود دارد. اين ركوردها براي ارزيابي نهايي ارزش گله چه براي فروش مجدد، نگهداري براي توليد مثل ويا كشتار بسيار با ارزشند. توليد مثل گزينشي شتر مرغ ها بخوبي قابل انجام است. به علاوه ركوردهاي مصرف خوراك قابل نگهداري است و براي معاينه و مهار شتر مرغ ها مشكلي وجود ندارد.

رفتارشناسي:

در محيط طبيعي شتر مرغ در خارج از فصل توليد مثل گونه‌اي اجتماعي است و گروه هايي از جنس و سنين مختلف را بويژه پيرامون چالاب ها تشكيل مي‌ دهد. در اين محيط ها شتر مرغ با انواع گوناگون حيوانات روبروست و معمولأ از برخورد نزديك با ساير حيوانات پرهيز مي كند و كمتر رفتار خشن نسبت به آن ها ابراز داشته و در 75 درصد از موارد با چشم پوشي يا تحمل، با ساير حيوانات برخورد مي كند.

در هنگام خواب، شترمرغ هاي بالغ مايلند سرشان را بالا نگهدارند در حاليكه جوجه هاي جوان دوست دارند در وضعيت دمر بخوابند.

در محيط محصور شتر مرغ هاي نر در طول حصار حركت كرده و حتي هنگامي كه جيره هاي مكمل در اختيارشان گذاشته مي شود، باز هم در علفزار به دنبال علوفه مي گردند كه علت ظاهراً ترجيح علوفه است.

طي يك بررسي رفتارهاي بارز در محيط اسارت ، عبارتند از: ايستادن، با تأني راه رفتن، راه رفتن معمولي، نشستن، خوراك خوردن ( از جيره متراكم ) و جستجوي علوفه.

طبق بررسي هاي به عمل آمده، هنگام خوراك خوردن مدت زماني كه نرها براي نگاه كردن به اطراف صرف مي كنند، خيلي بيشتر از ماده ها است. در مقايسه با ماده ها نرها با سرعت بيشتري در مدت پس از توزيع خوراك سر را بلند مي كنند.

علت مصرف سنگريزه، كاه، علف هاي بلند و ريشه‌ها اغلب خوراك خوردن غلط ناشي از استرس تصور مي شود كه منجر به انسداد پيش معده شترمرغ در تمام سنين مي گردد.

ساير شاخص هاي رفتاري استرس يا كسالت در شتر مرغ ها شامل نوك زدن به هوا، دانخوري ها، آبخوري ها، پرها و حصارها مي باشد.

طبق تحقيقات انجام شده رفتار تميز كردن پرو بال در طول صبح بيشتر از بعد از ظهر بوده بر عكس حمام خاك در صبح خيلي كم انجام مي شود اما در طول بعد از ظهر بتدريج بيشتر شده و هنگام غروب به حداكثر مي رسد.

رفتار رقص والتس كه توسط شتر مرغ ها ي در اسارت نيز اجرا مي شود بيشتر هنگام خلاصي شتر مرغ ها از ترس يا مدت كوتاهي پس از خروج آنها از محل نگهداري شبانه صورت مي گيرد.

جوجه هاي پرورش يافته توسط شتر مرغ هاي دايه، رفتارهاي غيرعادي مثل خوردن چوب از خود نشان نمي دهند. از جمله رفتارهاي ناشي از خوراك دادن غلط جوجه ها و واكنش در برابر عوامل محيطي خاص كه عمدتاً شرايط زير حد مطلوب پرورش است، مي توان به نوك زدن به پنجه و سر و نيز پركندن با منقار اشاره كرد.

طبق بررسي انجام شده جوجه ها به محرك سبز 10 برابر بيش از محرك سفيد نوك مي زنند. مدفوع خواري هم در حالت وحش و هم در اسارت در جوجه ها مشاهده شده است.