دما

تخم های شتر مرغ را می توان در دمایی بین 95 تا 5/98 درجه فارنهایت ( 35 تا 9/36 درجه سانتی گراد ) با موفقیت جوجه کشی کرد

ولی بیشتر تولید کنندگان دامنه 8/96 تا 5/97 درجه فارنهایت ( 36 تا 4/36 درجه سانتی گراد ) را ترجیح می دهند. ثابت بودن دما بسیار مهم و حیاتی است چرا که نوسان دما موجب کاهش جوجه درآوری و ماندگاری جوجه ها می گردد.

دمای مناسب برای جوجه کشی تخم شتر مرغ هنوز کاملا تعیین نشده است ولی به نظر می رسد که کیفیت تخم ها ، دما و رطوبت محیط و طراحی جوجه کشی تا حدودی بر این دما تأثیر می گذارند. نتایج تحقیق در خصوص ارتباط بین درصد جوجه درآوری و دمای جوجه کشی درآفریقای جنوبی نشان داد که افزایش دما از 6/96 درجه فارنهایت ( 8/35 درجه سانتی گراد ) به 99 درجه فارنهایت ( 2/37 درجه سانتی گراد ) موجب کاهش درصد جوجه درآوری از 73 درصد به 44 درصد در شتر مرغ گردید.

افزایش دمای انکوباسیون موجب کاهش طول دوره جوجه کشی شتر مرغ می شود به نحوی که به ازای هر یک درجه فارنهایت افزایش دما در یک روز طول دوره جوجه کشی کاهش می یابد.

طول دوره انکوباسیون در دما 95 ^oF ، 45 روزو در دمای 98 ^oF ،42 روز می باشد. افزایش بیش از حد دما موجب بالا رفتن میزان مرگ و میر جنینی در هر یک از مراحل انکوباسیون می گردد. دمای بالا در تشکیل چشم ها و اندام های جوجه اختلال ایجاد می کند و موجب نوک زدن و هچ پیش از موعد جوجه می شود.

دمای پایین در طول دوره جوجه کشی موجب افزایش تلفات جنینی، تولد جوجه های نرم و ضعیف و تأخیر هچ می گردد. جنین ها تحمل کمی در برابر افت دمای ناشی از قطع برق و یا بدی عملکرد دستگاه ها دارند. در جنین مرغ کاهش دما تا 65 ^oF به مدت چند ساعت در اوایل و اواسط دوره انکوباسیون تأثیر بسیار کمی بر درصد جوجه درآوری دارد. برعکس این کاهش دما تاثیر بسیار بدی بر رشد جنین در اواخر انکوباسیون دارد. این موضوع در مورد شتر مرغ نیز صدق می کنند. قطع برق به مدت چند ساعت در دستگاه جوجه کشی شتر مرغ موجب افزایش تلفات در 35 روزگی و یا بالاتر می شود ولی تاثیر کمی بر روی جنین های جوان تر دارد لذا توصیه می شود که یک دستگاه ژنراتور برق به صورت آماده به کار در جوجه کشی نصب گردد.

رطوبت

سطح رطوبت دستگاه جوجه کشی میزان از دست دادن آب توسط تخم را کنترل می کند و میزان از دست دادن آب تخم ها از روی اندازه جوجه هچ شده و کیسه زرده داخل شکم آن و نیز اندازه کیسه هوایی تخم قابل ارزیابی است. کاهش وزن کمتر از حد طبیعی تخم ها موجـــــــــب تولید جوجه های ضعیف و خیزدار ( ادماتوز ) می گردد و کیسه هوایی تخم ها در این حالت کوچک است. خشک شدن بیش از حد تخم موجب ضعیف و دهیدراته شدن جنین ها گردیده و کیسه هوایی بزرگ می شود. این حالت موجب چسبیدن جنین به غشاهای پوسته شده و باعث کاهش درصد جوجه درآوری و کاهش ماندگاری جوجه ها می گردد. میزان از دست دادن آب توسط تخم ها از طریق تزریق آن ها در طول دوره انکوباسیون کنترل می گردد. کاهش وزن مناسب برای تخم شتر مرغ از زمان ورود به دستگاه تا زمان نوک زدن داخلی 15-12 درصد وزن اولیه است کاهش وزن کمتر از 12 درصد موجب کاهش درصد جوجه درآوری می گردد. در صورتی که کاهش وزن پایین تر از 10 درصد باشد جوجه شتر مرغ ها به ندرت هچ می شوند مگر این که برای خروج به آن ها کمک شود. در تخم هایی که بیش از حد آب خود را از دست داده اند درصد جوجه درآوری خوب است ولی جوجه ها زودتر از موعد تفریخ می شوند و درصد ماندگاری آن ها کمتر است.

درجه رطوبت نسبی در دستگاه های جوجه کشی شتر مرغ بین 25 تا 40 درصد تنظیم می گردد . انتخاب درصد رطوبت به میزان درجه حرارت کیفیت تخم ها و میزان تهویه در ستر بستگی دارد. هر چه درجه حرارت ستر بالاتر باشد میزان رطوبت نسبی باید پایین تر باشد تا درصد جوجه در آوری ثابت بماند. دمای بالای انکوباسیون موجب افزایش متابولیسم جنین ها شده و از این رو میزان آب متابولیسمی تولیدی بیشتر می شود. در این حالت با وجودی که طول دوره انکوباسیون کاهش می یابد امکان دفع آب اضافی وجود ندارد. عکس این حالت نیز در دماهای پایین انکوباسیون صادق است. به طور متوسط تخم های درشت و یا تخم های با پوسته ضخیم کاهش وزن کمتری دارند. هم چنان که قبلا نیز ذکر شد اختلافات زیاد در خصوصیات تخم های شتر مرغ موجب تغییرات وسیع در درصد جوجه درآوری در این پرنده می شود. در یک گزارش 179 تخم شتر مرغ با دامنه وزنی 1319 تا 1925 گرم با متوسط 1633 گرم در دمای 5/96 درجه فارنهایت (8/35 درجه سانتی گراد ) و رطوبت نسبی 33 درصد در یک دستگاه خوابانده شدند و میزان کاهش وزن تخم در آن ها بین 5/8 تا 6/23 درصد با متوسط 2/13 درصد بود. بهترین کار تقسیم بندی تخم ها بر اساس اندازه و کیفیت پوسته و خواباندن آن ها تحت شرایط مناسب هر گروه می باشد. معمولا رطوبت دستگاه به گونه ای تنظیم می شود که به طور متوسط برای تمام تخم های گله مناسب باشد.

گردش هوا و تهویه:

تهویه یعنی تبادل هوا بین دستگاه و محیط اطراف و گردش هوا یعنی حرکت هوا در داخل دستگاه و وجود گردش هوا برای یکسان نمودن دما ، رطوبت ، اکسیژن و دی اکسید کربن در تمام محیط دستگاه ضروری است. برای ایجادگردش هوا از پلاک ها و یا فن های مختلفی که بسته به نوع دستگاه ها متفاوت اند استفاده می گردد.

گردش مطلوب هوا موجب مخلوط شدن مناسب هوای داخل دستگاه و اطمینان از خروج رطوبت و دی اکسیدکربن ازآن می گردد.

سرعت جریان هوا تأثیر کمی بر درصد جوجه درآوری در طیور صنعتی دارد. اما تخم های شتر مرغی که در دستگاه های دارای جریان ضعیف هوا خوابانده شده اند میزان کمتری از رطوبت خود را از دست می دهند. حتی اگر رطوبت دستگاه پایین باشد. این امر احتمالا به دلیل تأثیر لایه اطراف در تخم های بسیار بزرگ است که موجب تشکیل لایه ای از هوای ساکن در سطح آن ها می شود. از آن جایی که دفع آب و حرارت تولید شده توسط جنین بر اثر وجود این لایه کاهش می یابد تخم در یک محیط محصور که حرارت و رطوبت آن نسبت به دما و رطوبت تنظیمی دستگاه بالاتر است قرار می گیرد. متعاقب این امر دفع آب به صورت تبخیر کاهش یافته و تولید آب متابولیک افزایش پیدا می کند و موجب تولید جوجه های ضعیف و خیزدار ( ادماتوز ) می گردد.

تهویه مناسب برای تأمین اکسیژن مورد نیاز و دفع دی اکسید کربن اضافه از محیط دستگاه ضروری است. هوای محیط باید دارای 95/20 درصد اکسیژن و 03/0 درصد دی اکسید کربن در سطح دریا باشد. در مورد طیور تجارتی گفته می شود که سطح اکسیژن باید بیش از 5/20 % و دی اکسید کربن پایین تر از 5/0 درصد باشد.

میزان جوجه درآوری به ازای هر 1 درصد کاهش در میزان اکسیژن 5 درصد پایین می آید. مقادیر بالاتر از 5/1 درصد دی اکسید کربن موجب کاهش شدید در میزان جوجه درآوری می گردد. میزان مصرف اکسیژن توسط تخم شتر مرغ مورد اندازه گیری قرار گرفته و به نظر می رسد که در زمان حداکثر سوخت و ساز ، 200 عدد تخم شتر مرغ از نظر متابولیسمی معادل 1000 عدد تخم مرغ است. میزان تهویه توصیه شده در جوجه کشی ها ی طیور تجارتی 120-  فوت مکعب ( حدوداً 4-3 متر مکعب ) به ازای هر 1000 تخم مرغ در هر ساعت است و این میزان تهویه برای 200 تخم شتر مرغ مناسب می باشد.

تهویه میزان رطوبت را در اکثر انواع انکوباتورها تنظیم می کند. افزایش دمای اتاق تا رسیدن به دمای دستگاه موجب افزایش ظرفیت هوا برای نگهداری رطوبت شده و در نتیجه رطوبت نسبی دستگاه کاهش می یابد. افزایش تهویه موجب ورود بیشتر هوای خنک به داخل دستگاه شده و رطوبت را کاهش می دهد. برعکس بستن دریچه های ورودی هوا موجب افزایش رطوبت می گردد. برای کاهش دادن رطوبت که از ضروریات جوجه کشی تخم شتر مرغ است هوای اتاق جوجه کشی را در بسیاری از مناطق ایالات متحده خنک وخشک نگه می دارند.

دمای هوا در حدود 72 تا 75 درجه فارنهایت ( 2/22 تا 8/23 درجه سانتی گراد ) توصیه شده است. ورود هوای خنک به طور مستقیم به داخل ستر می تواند موجب ایجاد نواحی کم دما در محل ورودی دستگاه گردد . انکوباتورهای تجارتی که برای شتر مرغ طراحی می شوند باید دارای محفظه جداگانه ای برای گرم کردن هوا قبل از ورود به دستگاه باشند.