موفقیت یا عدم موفقیت در انجام واکسیناسیون در نحوه چگونگی اجرای واکسیناسیون است.
مصرف کنندگان کنسانتره مرغی باید بدانند که هیچگاه نمی توان به تنهایی به وسیله واکسن 100 درصد محافظت ایجاد نمود. در برخی موارد نیز ممکن است ایمنی ایجاد شده توسط واکسن به وسیله برخی عوامل و پاتوژن ها شکسته شود از این رو توجه به امنیت زیستی و رعایت درست بهداشت و قرنطینه در مزرعه مرغداری و جلوگیری از ورود هرگونه عوامل بیماری زا برای ایمنی زایی کافی ضروری می باشد. همه واکسن های زنده ضعیف شده ویروس های بیماری زایی است که ضعیف شده اند. عوامل از بین برنده واکسن زنده ضعیف شده (منظور واکسن هایی است که از طریق آشامیدنی، قطره چشمی و اسپری مصرف می شود)
امواج فرابنفش
از قرار دادن واکسن در معرض نور خورشید اجتناب کنید
دما
از تماس طولانی مدت واکسن با دمای بالا پرهیز کنید
آب مورد استفاده برای واکسیناسیون نیز بایستی آب خنک 15 الی 20 درجه سانتی گراد باشد
فلزات سنگین
از ظروف آب و یا آب های حاوی فلزات سنگین برای واکسیناسیون استفاده نشود. ترجیحا ظروف پلاستیکی برای ساخت واکسیناسیون مورد استفاده قرار گیرد.
کلر
آب مورد استفاده برای واکسیناسیون نبایستی حاوی کلر باشند (درصورتی که بو و یا مزه کلر در آب آشامیدنی حس شود میزان کلر در آب بسیار بالا خواهد بود)
ضد عفونی و شوینده
ظروف آب واکسیناسیون نبایستی حاوی هیچگونه محلول شوینده و ضد عفونی باشد
مواد آلی (از قبیل غذا و بستر)
از تمیز بودن ظروف آبخوری اطمینان حاصل نمایید
محافظت از واکسن زنده در آب آشامیدنی
یک سیستم لوله کشی و یا آب خراب به راحتی می تواند موجب از بین رفتن واکسن شود.
باقیمانده کلر، ترکیبات حاوی آمونیاک، اسیدی فایر از قبیل اسید سیتریک، رسوب موجود در سیستم آبخوری و فیلتر ها موجب غیر فعال شدن واکسن می شود.
رسوب داخل خطوط آب می تواند موجب تخریب و یا اتصال به واکسن شود و مانع از دسترسی پرنده به واکسن شود
عدم حمایت از واکسن می تواند موجب نقصان در ایمنی پرنده در مقابل بیماری می شود.
pH
بالا و پایین بودن بیش از حد pH آب موجب کاهش فعالیت واکسن خواهد شد.
کلر و فلزات سنگین
وجود کلر در حد یک قسمت در میلیون و یا وجود فلزات سنگین در آب موجب غیر فعال شدن واکسن می گردد
آب اکسیژنه
به دلیل خاصیت بسیار بالا میکروب کشی آب اکسیژنه حداقل 48 ساعت قبل از واکسیناسیون در آب استفاده نشود
شیر خشک بدون چربی
استفاده از شیر خشک بدون چربی در آب موجب خنثی سازی اثرات مضر کلر و دیگر ضدعفونی کننده ها در آب می شود
پروتئین موجود در شیر با کلر و یا فلزات سنگین در آب باند شده و موجب زنده ماندن ویروس زنده ضعیف شده خواهد شد
2 گرم شیرخشک بدون چربی در آب و یا 2 لیتر شیر بدون چربی به ازای 100 لیتر آب آشامیدنی مورد استفاده قرار می گیرد
احتیاط
شیرخشک معمولی به دلیل دارا بودن چربی به راحتی در آب حل نمی شود که برای رفع این مشکل می توان پودر شیر خشک را با آب گرم مخلوط کرد و به صورت محلول یکنواخت در آورد.
بهتر است واکسن حداقل 15 الی 20 دقیقه پس از ترکیب شیر خشک به آب اضافه شود
فیلترها بایستی در هنگام واکسینایون از سیستم آبخوری حذف شود
مواد باقیمانده در فیلتر می تواند حاوی ضدعفونی و یا فلزات سنگین باشد که این امر موجب غیر فعال شدن واکسن زنده خواهد شد.
آلودگی در آبخوری
وجود باقیمانده دان، بستر و مدفوع در آب موجب برهم خوردن pH آب موجود در آبخوری شده و نهایتا از بین رفتن واکسن می شود. درصورتی که گله تحت درمان می باشد باقیمانده دارو و یا موادی از این قبیل در مدفوع موجب تغییر pH آب موجود در آن می شود. وجود پر و یا مواد موجود در بستر موجب سنگین تر شدن آبخوری شده و از ورود آب به داخل آبخوری جلوگیری به عمل می نماید وجود آلودگی و یا رسوب در سطح آبخوری موجب جذب واکسن به خود می شود به عبارت دیگر واکسن در سطح آبخوری باقیمانده و به دست پرنده نمی رسد. این امر موجب کاهش ایمنی و غیر یکنواخت شدن ایمنی گله در مقابل بیماری می شود بهترین زمان واکسیناسیون در زمان ابتدای صبح است
مدت زمان آب واکسیناسیون
1. به طور یک قاعده کلی بایستی بایستی زمان واکسیناسیون بین 2 الی 3 ساعت طول بکشد
2. مدت زمان واکسیناسیون بایستی به اندازه ای باشد که تمام پرندگان آب کافی مصرف نمایند و همچنین زمان بیش از حد واکسیناسیون موجب از بین رفتن واکسن خواهد شد.
3. پایداری واکسن در آب بنا به نوع واکسن متفاوت خواهد بود بطوریکه واکسن برونشیت زودتر از واکسن گامبورو از بین خواهد رفت.
4. ممکن است باقیمانده کلر و یا سایر ضد عفونی ها در سیستم آبخوری باقی بماند از این رو بهتر است قبل از واکسیناسیون سیستم آبخوری بطور کامل تخلیه گردد.
5. بنا به نوع سیستم آبخوری ممکن است در حدود 10 درصد آب حاوی واکسن در سیستم آبخوری باقی بماند از این رو بهتر است مقدار واکسن مورد نیاز بالاتر در نظر گرفته شود.
6. بهتر است واکسیناسیون بعد از خوراک دهی انجام پذیرد
7. ظرف آب مورد استفاده برای مخلوط نمودن واکسن بایستی تنها برای واکسیناسیون مورد استفاده قرار گیرد و این یک باور غلط و غیر اقتصادی است که از ظرف آب مخلوط کننده واکسن برای مصارف دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
8. باقیمانده ضد عفونی و سایر مواد شیمیایی به راحتی موجب از بین رفتن واکسن خواهد شد
9. واکسن بایستی در یک اتاق تمیز عاری از هر گونه مواد شیمیایی با آب مخلوط گرد.
10. هیچگاه واکسن بر روی زمین با آب مخلوط نگردد تا از سرایت خاک و سایر اغلام موجود بر روی زمین جلوگیری به عمل آید
